UNISERVICE/TÜRKİYE
VISWA LAB. FUEL ANALYSIS
BÜLTEN # 174

TEKNİK GÜNCELLEME: 07.03.2010

ISO 8217 2010 UN 5. MADDESİ HAKKINDA YORUMLAR

Saygıdeğer dostlarımız,

Madde 5, 8217 içindeki önemli maddelerden biridir. Problemli yakıtların çoğunun sebebi, parametrelerinin ISO 8217 de ki Tablo 1 veya Tablo 2 deki parametreleri karşılamamasından kaynaklanan problemlerdir. Bu koşullar altında eğer yakıt alan kişiler aldığı yakıtın kaliteli bir yakıt olmasını ister ve tedarikçiye karşı hakkını savunabilmek isterse başvurabileceği yer Madde 5 ve Tablolar da ki parametrelerdir.

Yeni önerilen ISO 8217:2010 un 5. Maddesi ile ilgili teknik ifade ve terimsel olarak birçok profesyonel değişiklik yapılmıştır. Şimdi bu detaylarla ilgili değişiklikleri ve aslında ne demek istediğini inceleyelim.

Yürürlükte olan ISO 8217:2005 in 5. Maddesi

5  Genel Koşullar

5.1 Petrol rafinelerinde elde edilen yakıtlar homojen yapıda hidrokarbon ürünlerden oluşmalıdır. Bu oluşum, yakıtların performans özelliklerini arttırmak amaçlı kullanılan küçük miktarda katkı maddelerinin birleşmesine engel olmamalıdır.

Yakıtlar; inorganik asitler ve kullanılmış yağlanma yağları içermemelidir.                                       Yakıtlar içeriklerinde;

a)  Geminin güvenliğini tehlikeye atabilecek ve makinenin performansını olumsuz yönde etkileyebilecek.

b)  Gemi personeline zarar verebilecek

c) Hava kirliliğine ekstradan sebebiyet verebilecek,                                                                                                                          kimyasal atık veya katkı bulundurmayacaktır.

5.2 Yakıtlar; önerilen metotlarla test edildiğinde Tablo 1 ve Tablo 2’deki şartları sağlamalıdır.

Önerilen ISO 8217:2010’un Maddesi

5 Genel Koşullar

5.1 Yakıtların karakteristik özellikleri ve limitleri Tablo 1 ya da Tablo 2 de belirtilen değerlere uygun olup, belirtilen metotlarla test edildiğinde elde edilen sonuçlar istenilen limitler içinde olmalıdır.

5.2 Petrol rafinelerinde elde edilen yakıtlar homojen yapıda hidrokarbon ürünlerden oluşmalıdır. Bu yapı, yakıtların karakteristik ve performans özelliklerini arttırmak amaçlı kullanılan küçük miktarlarda katkı maddelerinin birleşmelerine engel olmamalıdır.

5.3 Yakıtlar, yapılarını denizcilik sektöründe kullanılmalarını engel olacak şekilde bozabilecek maddeler içermemelidir.

5.4 Yakıtlar; FAME nin değersiz sayılabilecek seviyelerinden de az miktarda, neredeyse hiç bio-yakıt maddesi bulundurmamalıdır. (FAME, EN 14214 ya da D6751’nin şartlarına uyumluluk göstermelidir). Uluslararası standartların içeriğinde “değersiz” demek yakıtın denizcilik sektöründe kullanılabilmesini  engelleyemeyecek miktarları tanımlamaktadır. FAME nin hazırlamış olduğu yakıt harmanına izin verilmemektedir. (Ek – A ya bakınız)

5.5  Yakıtlar; konsantrasyonlarında;

a) Geminin güvenliğini tehlikeye  atacak ya da makinenin performansını olumsuz yönde etkileyecek

b) Gemi personeline zarar verecek

c) Hava kirliliğine ekstradan zarar verecek

herhangi bir katkı maddesi ya da kimyasal atık bulundurmamalıdır;

MADDE 5 İLE İLGİLİ YORUMLAR

ISO 8217:2005 versiyonu -Madde 5

ISO 8517: 2010 taslak- Madde 5.1 de kelimelerde küçük düzeltmeler tekrarlandı. Önemli değil

ISO 8217:2005 versiyonu -Madde 5.1

ISO 8217:2010 taslak – Madde 5.2 ve 5.5 de değinilmiş

ISO 8217: 2005 versiyonu ” kullanılan küçük miktarda katkı maddelerinin birleşmesine engel olmamalıdır” demektedir. 2010 taslak versiyonunda ” küçük miktarda” ifadesi silinmiştir. Bu, tedarikçinin büyük miktardaki katkıları birleşebileceği anlamına mı gelmektedir?

ISO 8217:2005 versiyonuna göre “yakıtlar inorganik asit ve kullanılmış yağ içermemelidir.”

ISO 8217:2010 taslağına göre “yakıtlar hem inorganik asit hem de kullanılmış yağlama yağları beraber içermemelidir.”

Bu şu anlamamı gelmektedir; tedarik edilen yakıtlar inorganik asitleri ve kullanılmış yağlama yağlarını BERABER içerirse şartnameye uygun olmayacak mıdır? Yeni versiyon da “BERABER” ifadesi eklenmiştir.

ISO 8217:2010 taslağı Madde 5.5 Ek B, zararlı maddeleri referans almaktadır. Aşağıda bununla ilgili olan notu lütfen inceleyiniz.

ISO 8217:2010 taslağı Madde5.3 e göre; ” Yakıtlar, yapılarını denizcilik sektöründe kullanılmalarını kabul edilemez şekilde bozacak maddeler içermemelidir.” Bu eklenmiştir.

Bu yakıtın deniz araçlarında kullanılmaz olduğunu kanıtlamak için yasal bir kabus olacaktır. Denizcilikte kullanılan yakıtlar aynı zamanda karasal makinelerde de kullanılabilmektedir. Denizcilikte kullanılan yakıtlar aynı zamanda karasal işletmelerde kullanılan makinelerle ile çok benzerlik göstermektedir. İlk bakışta çok uygulanabilir görünmüyor. Bununla ne amaçlanmıştır?

ZARARLI MADDELER HAKKINDA YORUMLAR

ISO 8217:2010 A İSTİNDEN

EK-B                                                                                                                                                                       

(bilgilendirme amaçlıdır)

Zararlı maddeler

Uluslararası standart, Madde 5’te öngörülen zararlı maddelerim katılımını dışarıda bırakmaktadır. Bu gibi maddeler deniz yakıtlarında asla bulunmamalıdır ve harmanlanmamalıdır.

Bir maddenin ne kadar zararlı olduğunu belirlemek için aşağıdakilerin bilinmesi gerekir,

a) her bir yakıt özgün, karışık harman yapısında hidrokarbon taneciklerinden oluşur.

b) Kirliliğe neden olan ve çok geniş bir çeşitliliğe sahip birçok madde, denizcilik tedarik zincirine; üretim, istifleme ve nakliye gibi birçok kaynaklardan girebilirler.

c) Yakıtların kirlilik durumu; ortak ekipman kullanımı ya da rafineri, yakıt terminali veya diğer tedarik tesislerinde ki boru devrelerine göre değişkenlik gösterebilir.

d) Yakıt içindeki bu gibi pislik ve spesifik kimyasal parçacıkları belirlemek için birçok analitik teknik herhangi bir standart prosedür olmaksızın kullanılmaktadır.

e)Kullanılan makine sistemlerinin çeşitliliği nedeni ile tek bir spesifik kirletici veya kombinasyonların vermiş olduğu zararlarla ilgili çoğu zaman yeterli bilgi elde etmek mümkün olmayabiliyor.

Bu yüzden Uluslararası Standartlarda istenilenlerin haricinde tedarik edilen her yakıt için gerekli olan kimyasal analizi yapmak kolay olamamaktadır. Bunun yerine, bünyesinde yakıt tedarik gemisi ve tır bulunduran rafineri, yakıt terminali ya da yakıt tedarik işlemlerinin yeterli kalite güvencesi ve prosedürlerle ilgili değişiklikleri takip eden bir işletmesi olmalıdır ki yakıtların  uluslararası standartların 5. maddesine uygun olarak içinde zararlı maddelerin ve kirleticilerin olmaması sağlanabilmelidir.

Bu ek bilgilendirme amaçlı düzenlenmiştir. Yakıt tedarikçileri ile yakıt kullanıcıları arasında şartnamelere uygunluk konusunda yasal bir savaş yaşanıyor olsa da bu ifadeler bilgi amaçlı alıntı olarak verilmiştir.

Bizim bu ek ile ilgili yorumumuz onun sadece uygulanabilir olmadığı değil aynı zamanda ISO 8217:2005 in az da olsa sahip olduğu uygulanabilirliği de kaldırdığı yönündedir.

Ek B Madde C – Bu ifade tedarikçinin yakıt içinde değişken seviyelerde kirletici madde bulunduğu zaman mazeretler uydurabilmesine zemin oluşturmaktadır. Aynı zamanda tedarikçin, yakıt içindeki pisliğin kaynağının ” rafineri, yakıt terminali ya da diğer tedarik işletmesinden” gelebileceğine dair mazeret uydurabilmesine zemin hazırlar. Tedarik edilen yakıtlarda en çok rastlanan kirletici maddelerden biri rafinerilerden gelen piroliz etkisiyle yanmış benzin tortuları gibi atık ürünlerdir. Bu gibi atık ürünler filtre ve seperatörlerin tıkanmasına, yakıt pompalarının sararmasına sebep olur. Bir diğeri ise ucuz yakıt sağlayan tedarikçilerden alınan yakıtlarda bulunan ve performansı olumsuz yönde çok fazla etkileyen, killi şistten elde edilen, fenol miktarı fazla yakıtlardır. Bunlar yakıtı güvenilmez ve asidik içeriği yüksek bir hale getirir. Şunu çok rahatlıkla söyleyebilirim ki yakıtın içine eklenen ve “kimyasal atık” olarak adlandırdıkları yukarıda ki iki madde ile ilgili çok fazla olayla karşılaşılmaktadır.

Bunker yakıtlarda ki bir diğer aldatmaca elden çıkarılacak olan organik klorid ve atık ürünlerin toplanıp yakıta eklenmesi ile ilgilidir. Bu katılan maddeler atık yağlama yağı içermektedir. Burada, ISO 8217 de ki parametrelerle ilgili şunu not etmek gerekir; atık yağlama yağı ifade edilirken sadece otomotiv sektöründe kullanılan yağlama yağları vurgulanmıştır, diğer atık yağlar değil. Diğer bir kirletici olan organik asitler ISO 8217:2010 Ek A da ayrı biçimde ele alınmıştır.

Eğer bir rafineri petrokimyasal bir tesisin mensubu ise polipropilen ve polistiren gibi maddeler yakıt devresine karışmış olabilir. Bu gibi bir durum, madde C de belirtildiği gibi kaza ile yakıt devresine karışabilmesi için kabul edilebilecek tek mazeret olabilir. Bunun dışında her şey kimyasal atıktır ve BİLİNÇLİ OLARAK KASTEN YAKITA KARIŞTIRILMIŞTIR.

Ek-B Madde D ve E, test prosedüründe standart bir yaklaşım olmadığını, kirliliğe sebep olan tüm etkenlerin ve sonuçların göz ardı edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu demek ki binlerce GC ve GCMC kullanımda olmasına rağmen yakıtlardaki kirleticiler tespit edilememekte ve gaz kromatografi bilimi yakıtları direkt ilgilendirene kadar uygulanmamaktadır.

Bütün laboratuvarlar kirleticileri tespit etmek için aynı yöntemi kullanmamaktadır. Bazıları headspaceden bazıları ekstraksiyon yoluyla ve bazıları da (Viswa Lab gibi) doğrudan yakıt enjeksiyonu ile tespit eder. Viswa Lab sürekli olarak analiz yapmakta, kirleticileri tespit etmekte ve bunları rakamsal olarak belirtmektedir.

Hiç kimseden şu ana kadar bu sonuçların güvenilirliği ile ilgili herhangi bir olumsuz dönüş olmadı. Bütün yöntemleri tek bir sıkı araştırma ile kontrol etmek gibi bir standart olmadığından, kirleticilerle ilgili yapılan testlerin bazılarından alınan sonuçlar haksız ve gerçeği inkar eden bir resim sergileyebilir. Bundan dolayı, tespit edilen kirleticilerin rakamlarla ifade edildiği bu raporlar geminin problem yaşadığı ve zarar gördüğü yakıtlarla ilgilidir.

Oysa Viswa Lab elinde makinelerde yaşanan problemlerle ilgili yakıt ve atıkları arasında deneysel sonuca göre bağlantı kuran çok büyük bir deneysel sonuç arşivine sahiptir. Birçok tedarikçi yakıtlarına uygulanan analizin sonucunu ve yakıtlarından dolayı meydana gelen problemlerin sebepleri ile ilgili sorumluluklarını kontrol etmiştir.

Son paragraf biraz ironi olacak. Bize gelen her yakıtın analizini pratik olarak yapabilmekteyiz. Bazı müşterilerimize normal yakıt analizine ilave olarak ISO 8217, GCMS, FT-IR, SAN, TAN ve ASFALTEN analizi gibi detaylı analizler de yapmaktayız. Yapılan analizler, alınan yakıtta bulunan kirleticilerin hepsini kapsayacak şekilde olmalıdır. Yapılan analizlerdeki kontrollerde, uluslararası standartlar piroliz etkisiyle yanmış benzin atıkları ve kirleticiler de kapsayacak şekilde yeniden modifiye edilmelidir. Birçok rafineri ve tedarikçi, içinde atık ürün bulunan yakıtları hileli bir şekilde gemilere ikmal etmektedirler. Bu tür haksız ve yanlış bir davranışı, yasallaştırarak ISO standartlarına sokmak çok yanlış bir davranıştır.

Tehlike arz edecek her türlü duruma karşı güvende olduğunuzu söyleyen ve bütün istisnaları listeleyen fakat ceza gerektirecek bir durumla karşılaşıldığında herhangi bir şey için sigortanın ve haklı durumun söz konusu olmadığını gördüğümüz Ek B de ki zararlı maddelerle ilgili yorum yapmak zorunda kaldık.

Bütün sorunlarınız için çekinmeden bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,

Dr. Vis

İLKFER DENİZCİLİK SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ.
Batı Sahil Yolu Cad. Haydar Sok. No: 54  34903 Güzelyalı – Pendik / İSTANBUL
Tel.: (0216) 493 09 62 (Pbx)   Fax: (0 216) 493 09 69
www.ilkfer.com.tr    uniservice@uniservice.com.tr